Tekst

Toen in 1996 in Nederland de dienstplicht werd opgeschort, hebben de VVDM (Vereniging van Dienstplichtige Militairen) en de AVDM (Algemene Vereniging van Nederlandse Militairen) samen met het ministerie van Defensie het initiatief genomen om een herinneringsbeeld te laten maken.

Op advies van Stroom Den Haag zijn de initiatiefnemers te rade gegaan bij de wereldberoemde in Amerika geboren en van afkomst Japanse beeldhouwer Shinkichi Tajiri. Na de aanval op Pearl Harbor werd hij opgesloten in een van de interneringskampen voor Amerikaanse Japanners. In 1943 vocht hij vrijwillig voor de Amerikanen aan het Italiaanse front. Na de oorlog begon Tajiri in Parijs zijn carrière als beeldend kunstenaar. Sinds 1956 woont en werkt hij in Nederland.

Experimenteerdrift is een belangrijke eigenschap van het werk van Tajiri. Daarin vertoont hij enige verwantschap met Cobra-kunstenaars als Karel Appel en Constant. De drie belangrijkste onderwerpen die in het oeuvre van Tajiri telkens terugkeren, zijn geweld, snelheid en erotiek. Daarnaast refereert hij regelmatig aan bepaalde aspecten van de Amerikaanse en Japanse cultuur. Wereldberoemd zijn zijn reusachtige ‘knopen’.

Aardig detail is dat Tajiri zelf uit een oud Samoerai-geslacht (Japans krijgsgeslacht) stamt. Met ‘Wachter’ op het Nassauplein geeft Tajiri een abstracte verbeelding van een Samoerai. Het beeld is in feite een herinterpretatie van een van de krijgers en strijders uit een serie die Tajiri in de jaren na de Tweede Wereldoorlog heeft gemaakt. In die sculpturen heeft hij zowel zijn ervaringen als soldaat aan het front verwerkt als een oude Japanse sage over 47 Ronin. Een Ronin is een Samoerai-krijger zonder een meester die hij kan dienen. Centraal staat daarin de vraag aan wie je trouw moet zijn en hoe je diegene eer betoont. De oude sage blijkt daarmee behoorlijk actueel te zijn. De krijger die Tajiri hier ‘Wachter’ noemt, heeft ook een symbolische functie als bewaker van de vrede.