Tekst

Je loopt er gemakkelijk aan voorbij. Vier beelden op metershoge zeskantige pilaren. Het zijn twee mannen en twee vrouwen, naakt of nagenoeg naakt, omstreeks 1954 gemaakt door Dirk Bus (de beelden in het midden) en Hans Reicher (de beelden aan de buitenzijden). Geruime tijd waren Waakzaamheid, Vrede, Oorlog en Bescherming opgeborgen, maar op 13 januari 1998 werden ze – gerestaureerd – weer op hun hoge post gehesen voor het Ministerie van Defensie aan de Kalvermarkt.

De figuratieve beelden vertegenwoordigen de moderne opvatting van het klassieke schoonheidsideaal, typerend voor de bouwbeeldhouwkunst van de wederopbouw. En passen daarmee goed bij de formele uitstraling van het bakstenen gebouw van Rijksbouwmeester Gijsbert Friedhoff en assistent Mart Bolten. In het samenspel tussen beeldhouwkunst en architectuur namen Reicher en Bus hun rol als ‘explicateurs’ serieus: de vier, meer dan manshoge personificaties, onderstrepen de betekenis van het gebouw.

Uiterst rechts staat een stoere romeinse veldheer. Hij houdt één hand bij zijn cape en de andere rust losjes op zijn bovenbeen. De hond aan zijn voeten kijkt naar hem op: het symbool van trouw, maar ook van Waakzaamheid. Een sierlijk vrouwelijk naakt is op de kolom naast hem geplaatst. Op haar rechterhand zit een duif, die verwijst naar de Vrede. De Oorlog is uitgebeeld als een krijgsman met een zwaard, dat op de grond rust. Bescherming, ten slotte, is een vrouw die een kind liefdevol tegen zich aan drukt.

Bus en Reicher waren beiden actief als beeldhouwer in de naoorlogse periode. Reicher kwam vanuit Duitsland naar Nederland. Hij vestigde zich eerst in Den Haag en verhuisde in 1937 naar Amsterdam. Daar staan dan ook de meeste van zijn kunstwerken, waaronder oorlogsmonumenten. De twaalf jaar jongere Bus woonde en werkte zijn hele leven in Den Haag, waar hij opdrachten kreeg voor sculpturen in de publieke ruimte, waaronder veel bouwplastiek.