Tekst

Wat je ziet, dat is het. Niets meer en niets minder. De Amerikaanse beeldhouwer Donald Judd schiep beelden die geen interpretatie verdragen of symbolische betekenis hebben. Dus is zijn titelloze object in de tuin van Kunstmuseum Den Haag uit 1982 gewoon een langgerekte doos van cortenstaal met een open voor- en achterkant, roestbruin van kleur.

Judds beelden vallen onder de noemer ‘Minimal Art’, vanwege de uiterst eenvoudige, geometrische grondvormen die hij toepaste. Deze minimale middelen gebruikte Judd om een hoger doel te bereiken: het ging hem om absolute duidelijkheid, om een volkomen autonomie van zijn kunst. Elke illusie moest worden vermeden en het uitdrukken van gevoel was taboe.

Begonnen als schilder van abstract expressionistisch werk, leidden deze denkbeelden over kunst begin jaren zestig onherroepelijk tot een breuk in zijn oeuvre. Een matzwart korrelig geschilderde plaat hardboard met in het midden een kleine aluminium bakvorm uit 1961 markeert deze breuk. De stap naar de beeldhouwkunst was toen nog maar klein.

Na 1964 kwam Judds carrière als beeldhouwer goed op gang. Hij nam de kubus als grondvorm en ging dozen maken in allerlei variaties en van materialen als: staal, koper, plexiglas, multiplex. Is dat saai? Nee, met zijn dozen bewees Judd hoe verpletterend de schoonheid van eenvoud kan zijn. Ook is er een link met de architectuur. Een doos is een ruimte, waarin je – als hij groot genoeg is – kunt staan of waar je doorheen kunt lopen. Judds Haagse beeld uit 1982 is zo’n doos. Maar er iets ongewoons aan. In de doos staan twee platen, één dichtbij de buitenwand, de ander er ongeveer een meter vanaf. Omdat de buitenwanden niet helemaal recht op de rand van de bodem staan, lijken de platen ín de doos een fractie schuin. Judd beheerste het spel met de ruimte tot in zijn vingertoppen.