Tekst

Halverwege de Catsheuvel bevindt zich een monument. Een herdenkingsteken ter ere van alle slachtoffers van chemische wapens. Het is gemaakt ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de Organisation for Prohibition of Chemical Wapons (Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens, kortweg OPCW) die even verderop zetelt. Er valt echter geen plaquette of gedenkplaat te bekennen, laat staan een fors beeld op een duidelijke sokkel. Hier heeft kunstenaar Voebe de Gruyter een heel nieuw soort, virtueel en tamelijk abstract monument bedacht.
Samen met DS landschapsarchitecten uit Amsterdam werd een cirkel ontworpen als plek voor het monument. Daarin zijn natuurlijke elementen verwerkt, refererend aan het duinlandschap en vooruitlopend op de toekomstige inrichting van het hele omringende gebied. In die cirkel bouwde De Gruyter haar monument uit drie bomen: een echte boom – een esdoorn – , vervlochten met een zonneboom – een zonnepaneel met webcam – en als derde boom een virtuele boom. Deze laatste is op straat niet zichtbaar, maar te vinden op www.thismeldingtree.org. Daar kun je als bezoeker een bijdrage leveren aan deze oneindig doorgroeiende ‘boom’. In de stoeprand staat daarover in zeven talen te lezen: ‘Deze samenstellende boom bevindt zich in vaste toestand, onder het vriespunt. Door lichtdeeltjes uit iemands blik kan hij ontdooien, er deels mee versmelten’.

In haar kunstpraktijk onderzoekt De Gruyter hoe elementaire deeltjes zich gedragen. Zij gaat er vanuit dat die kleinste deeltjes van alles om ons heen met gedachten geladen kunnen zijn. Zo bevat voor haar een stukje kauwgom de tekst die de kauwer op dat moment dacht. Vertaal je deze uitgangspunten naar het OPCW-monument dan kun je zeggen dat de boom zuurstof inademt en kooldioxide uitademt, dat het zonnepaneel van zonlicht energie maakt waarmee de webcam wordt gevoed, die op zijn beurt de blik van de toeschouwer opneemt en naar de website transponeert. Via de site duik je alsmaar dieper in het zonnepaneel om uiteindelijk, aangekomen bij de allerkleinste deeltjes, die op te laden met jouw gedachten. Gewoon door je als bezoeker aan te melden.

Na een herinrichting van de Catsheuvel in 2021/2022 is de bestrating bij het monument iets aangepast. De stoep voor het monument ziet er daardoor iets anders uit dan op de foto’s.