Tekst

Oorspronkelijk zat deze dame bovenaan de trap bij de ingang van het voormalige stadhuis aan het Burgemeester De Monchyplein. Met haar linkerhand leunend op het stadswapen verbeeldt ze de Stedemaagd, een personificatie van Den Haag.

Eind jaren twintig van de twintigste eeuw bleek het oude stadhuis aan de Groenmarkt te klein geworden. In 1935 werd na een ontwerpwedstrijd het plan voor een nieuw stadhuis van architect J.M. Luthmann (1890-1973) uitgekozen. Drie jaar later was het kantoordeel van de nieuwbouw af. Pas in 1953 kon hij ook het representatieve deel van het stadhuis realiseren. Luthmann stelde voor om enkele Haagse beeldhouwers opdracht te geven tot decoratie van zijn stadhuis.

De uitgenodigde beeldhouwers Dirk Bus, Bram Roth en Gerard van Remmen hebben vooral reliëfs op het stadhuis aangebracht. Na de sloop van het ‘nieuwe’ stadhuis in 1996 zijn de meeste daarvan bewaard en herplaatst in het binnentuin van het appartementen- en kantoorcomplex dat op de plek van het stadhuis verrees. Alleen de sculptuur van de Stedemaagd van Bram Roth heeft een andere bestemming gekregen. Uiteindelijk vond zij in 2009 een nieuw onderkomen op het Sweelinckplein. Ter hoogte van de Banstraat en de Eerste Sweelinckstraat stond al jaren een sokkel leeg. Eerder stond daar een drinkschaal voor vogels. De Stichting Vrienden van het Sweelinckplein zorgde ervoor dat de Stedemaagd die plek kreeg.

Bij de onthulling op 23 maart 2009 liet dochter Tineke Beckers-Roth weten dat haar moeder model heeft gestaan voor deze dame. Het was een van de eerste opdrachten die haar vader kreeg. Hoewel Roth altijd figuratief is blijven werken, is in de vormentaal van dit beeld de strijd herkenbaar die zich in de jaren vijftig in de kunsten voltrok: tussen figuratie en abstractie. In de ‘Stedemaagd’ zijn de vormen duidelijk sterker vereenvoudigd en meer gestileerd dan in zijn latere werk.