Tekst

Het ruiterbeeld van koning Willem II op het Buitenhof is geen origineel, maar een replica; een kopie van het ruiterbeeld van koning Willem II van de Franse beeldhouwers Antonin Mercié en Victor Peter, dat in 1884 op Place Guillaume II in Luxemburg was opgericht. Een replica op klein formaat bevindt zich overigens in de binnentuin van Pulchri Studio.
Op het Buitenhof had sinds 1854 een standbeeld van de koning gestaan. Maar dat beeld moest wijken toen in 1923 werd begonnen met de aanleg van een brede verkeersweg langs de Hofvijver als onderdeel van een stedenbouwkundig plan van Berlage. Dat kwam goed uit, want eigenlijk beviel het standbeeld van E.F. Georges, een leerling van de bekende beeldhouwer Royer helemaal niet. De gemeente Tilburg, waar Willem II in 1849 overleed, nam het beeld voor duizend gulden over.
Nu moest het standbeeld worden vervangen. Er was echter te weinig geld beschikbaar om een beeld te laten ontwerpen door een vakkundig kunstenaar. Daarom werd geopperd een kopie te maken van het ruiterstandbeeld uit Luxemburg. Dit idee viel slecht bij vijftien kunstenaarsorganisaties. Zij pleitten voor het uitschrijven van een wedstrijd. Tevergeefs. Bovendien legden burgemeester en wethouders het advies van de schoonheidscommissie naast zich neer, die zich tegen plaatsing van het ruiterbeeld had uitgesproken. De nodige discussie in de gemeenteraad ten spijt, werd de replica van het beeld van Mercié en Peter op 16 september 1924 op het Buitenhof, naast de Hofvijver, onthuld.
Het feit dat hij te paard is weergegeven, past deze koning goed. Hij was een uitstekend ruiter en had voor zijn troonsbestijging in veldtochten tegen Napoleon veel durf getoond. In de slag bij Waterloo (1815) was de prins zelfs gewond geraakt. Hij genoot hierdoor als militair een geweldige reputatie onder de Nederlanders.