Tekst

‘Een vleermuis is als ’t spannen gaat, vogel of muis naar eigen baat.’ Dit is het onderschrift bij een reliëf op de Dierentuinbrug aan de Prinsessegracht. Het reliëf toont een vleermuis met twee wezels. Dit motief is ontleend aan de fabel van Jean de la Fontaine (1621-1695), waarin een wezel die het land had aan vleermuizen, sprak: ‘Foei! Hoe durf jij, kleine muis, hier te hangen in mijn huis?’ Waarop de vleermuis antwoordde dat hij een vogel was. Toen een tweede wezel hem aansprak als vogel, was de vleermuis natuurlijk een muis.

Onder de afbeelding van twee magere ratten staat geschreven: ‘In woorden zijn zij eensgezind: geen die de kat de bel aanbindt.’ De ratten moeten vanwege een kater in hun hol blijven, ‘van de honger dol’. Wanneer wordt geopperd de kater een bel aan te binden, durft geen van de ratten het plan uit te voeren. Kortom, er wordt veel gepraat, maar als het erop aankomt doet niemand iets.

Zo zijn er nog tien granieten diertableaus van kunstenaar Gra Rueb, gecombineerd met spreuken van dichter Ben van Eysselstein. Rueb en Van Eysselstein baseerden zich elf van de twaalf keer op de moraliserende Lafontaine-fabels. Alleen ‘De zwaan, die slechts zich zelve ziet, speurt niet den valk die hem bespiedt’, kan niet als zodanig worden herleid.
Rueb is vaak geprezen om haar dieruitbeeldingen. De brugsculpturen bewijzen hoe bekwaam zij dieren in beeld bracht. Het karakter en de eigenaardigheden van het dier treffend, hier en daar met milde spot. Dieren staan centraal in de kunstwerken aan de brug, omdat de Haagse dierentuin destijds aan de overkant lag. Vandaar ook de naam Dierentuinbrug. Vanaf 1863 fungeerde de tuin als plek voor vermaak. In de jaren zestig van de 20e eeuw moest de dierentuin wijken voor het nieuwe provinciehuis en werden de gebouwen gesloopt.