Gegevens kunstwerk
Titel
Reliëf prins Maurits en gevolg
Kunstenaar
Jaar
1932
Materiaal
natuursteen / tufsteen
Afmetingen
150 cm
Locatie kunstwerk
Adres
kruising Bezuidenhoutseweg, Herengracht, Prinsessegracht, Den Haag
Stadsdeel
Centrum
GPS gegevens
52.081357454013, 4.3202719035518 Bekijk op plattegrond
Omschrijving kunstwerk
Tekst
De Amsterdamse grachten worden bejubeld. Toch heeft Den Haag ook grachten die er mogen zijn: het Buitenom, de Prinsessegracht en de Dunne Bierkade bijvoorbeeld. Sinds 2004 vaart een rondvaartboot door de Haagse stadswateren. Een van de bruggen waar onderdoor wordt gevaren, is de Herengrachtbrug. Op de leuning van deze brug staat het beeld dat Joop van Lunteren in 1932 maakte ter herinnering aan het ontstaan van het eerste Haagse verdedigingswerk: de Singelgracht.
Deze gracht werd op last van Prins Maurits, stadhouder van Holland en Zeeland, tussen 1612 en 1619 gegraven. Den Haag had geen stadsmuren en ondanks het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) vormde de oorlog met Spanje een bedreiging. Maurits besloot dat er een verdedigingsgracht rond zijn woonplaats Den Haag moest worden gegraven om deze minder kwetsbaar te maken.
‘1613 – Door burgers daad op Maurits raad, deez cingel ontstaat – 1619’, is de spreuk die staat in de rand onder de enigszins gestileerd vormgegeven figuren. Het reliëf toont vooraanstaande lieden met papieren in de hand en typisch 17e-eeuwse kantkragen om. Maurits – te herkennen aan de sjerp – is in gesprek met de leiders van het werk. Van Lunteren heeft de arbeiders eenvoudig gekleed weergegeven, één met een houweel en anderen met een schep in de hand. Ook is er een soldaat met zijn paard te zien.
Van Lunteren behoort tot de generatie kunstenaars die in de eerste decennia van de 20e eeuw met veel durf de Nederlandse bouwbeeldhouwkunst ontwikkelde. Deze vorm van beeldhouwkunst was sterk met de architectuur verweven, maar de beeldhouwers bevochten zelfstandigheid voor hun werk. Zo zette Van Lunteren de vorm van de brugpijler door in het natuurstenen Maurits-reliëf. Maar deze pijler is wel veel groter dan de andere drie brugpijlers. Architect en beeldhouwer hielden zichtbaar rekening met elkaars ontwerp.