Tekst

Toen het badhuis aan de Escamplaan in februari 1942 de deuren opende, was het nog in aanbouw. Vanwege de bitterkoude oorlogswinter bezochten velen openbare wasgelegenheden. Was er al een badkamer in huis, dan kon die niet worden verwarmd. Laat staan het water. Hoewel rijkelijk bedeeld met badhuizen, ontstond er in Den Haag een tekort en werd het badhuis aan de Escamplaan vervroegd geopend. In de jaren zeventig van de 20e eeuw werd het badhuis gesloten en kreeg het gebouw andere bestemmingen.

Een ‘waar paleis’ was het: van binnen gedecoreerd met grote wandschilderingen en buiten, hoog boven de entree werd direct bij de bouw in 1941 een stenen reliëf van Dirk Bus aangebracht. Bus gaf een man links en een vrouw rechts van een wasbekken weer. Een waterspuwer in de vorm van een leeuwenkop vult het bekken. Het reliëf ademt een antieke sfeer. Door hun volmaakte lichamen, enigszins verhuld met doeken, en hun haardracht doen de naakten denken aan Romeinse goden.

En toch, het eigentijdse karakter van het beeld is onmiskenbaar. Bus sloot met de naakten aan bij de beeldtaal van de socialistische kunst, die in de jaren dertig in Nederland hoogtij vierde. Veelal werd de arbeidsmoraal gesymboliseerd door perfect gebouwde werklieden. Na de oorlog werd Bus’ vormgeving losser, verhoudingen werden minder perfect. In die tijd speelde de beeldhouwer een actieve rol in de Haagse kunstwereld, bijvoorbeeld in de kunstenaarsgroep Verve (1951-1957). Bovendien was hij jarenlang voorzitter van kunstenaarsvereniging Pulchri Studio. Kunstenaars werkten samen en beïnvloedden elkaar. Natuurlijk waren er individuele verschillen, maar er was een grote gemene deler: Haagse kunst was niet ruw, maar beschaafd. Er was een lokale kunststroming ontstaan: de Nieuwe Haagse School. En Bus hoorde daar bij.