Tekst

Wie mee raast met het verkeer op de Koningskade, ziet slechts een glimp van de gigantische betonnen pylonen voor het gebouw van Rijkswaterstaat. Wie meer tijd heeft, beklimt het dijkje. Daar klinkt het oorverdovend kabaal van stromend water. Rond de pijlers zijn telkens nieuwe gezichtspunten te ontwaren.

Het ontwerp van het monument voor Rijkswaterstaat is in alle opzichten doordacht. De bedenker en maker (Joop Beljon: beeldhouwer en omgevingsvormgever) was jarenlang directeur aan de nabijgelegen Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (1958-1985).

Als letterontwerper en graficus had Beljon uitgesproken ideeën ontwikkeld over vormgeving. Die bracht hij naar voren in projecten, lezingen en boeken. Uitgangspunt vormde de mens en de manier waarop die het werk spiritueel en fysiek zou ervaren. Daarbij baseerde Beljon zich op de basisvormen uit de natuur en het vierkant en de koepel uit de soefi-architectuur van de oude Perzen. Een universeel geldende vormentaal maakte het volgens Beljon mogelijk dat kunstenaars overal ter wereld konden samenwerken.

Van grote invloed was zijn visie op omgevingsvormgeving. ‘Te veel bouwen, te weinig kunst’ was zijn kritiek op de hedendaagse architectuur. In zijn boek ‘Twaalf Omgevingen’ belicht hij zijn visie aan de hand van twaalf projecten in de openbare ruimte. Zijn eerste werk was een 120 meter lange afscheiding bij een highway op het Californische Long Beach, bedoeld als ‘visuele opdonder’ voor de automobilisten.

Bij de Koningskade beoogde Beljon het contrast tussen mens en gebouw te overbruggen door de variatie in hoogte en dikte van de pylonen. Het beton wordt ‘aaibaar’ door de afdruk van de houten bekisting. De dijk, het water, de stand van de zon, de kleur en de hoogte van de pylonen, vormen in onderlinge samenhang een waar monument voor Rijkswaterstaat en een typerend voorbeeld van het gedachtegoed van Beljon.