Tekst

Opzij van het gebouw waar het hoogste rechtsorgaan van Nederland zetelt, staat een sculptuur. Dit keer geen keurige vrouwe Justitia, zoals gebruikelijk bij gerechtelijke instellingen, maar een godin uit de klassieke oudheid die de overwinning symboliseert. En dat is uiteraard minstens zo van toepassing voor een land als Nederland waar je mag verwachten dat de rechtspraak deugdelijk en eerlijk zal verlopen en dat dus gerechtigheid zal overwinnen.

Een onooglijke plaats heeft Niké, de godin van de overwinning, van Marius van Beek intussen wel. Bussen, trams, fietsers en auto’s suizen aan haar voorbij, de bakstenen muren achter haar zijn hoog en hermetisch, de betonnen palen van de onderdoorgang dik en onverzettelijk.

Van Beek is een nationaal bekend beeldhouwer. De laatste jaren van zijn leven maakte hij abstract geometrische beelden uit albast. Veel bekender zijn echter zijn monumenten en andere sculpturen waarin hij respectievelijk historische gebeurtenissen en bijbelse verhalen en klassieke mythen verbeeldde. Het Jan van Hoofmonument aan de voet van de Waalbrug in Arnhem betekende in 1954 zijn grote doorbraak.

De hang naar rechtvaardigheid deed Van Beek niet alleen deelnemen aan het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook daarna heeft hij als beeldhouwer meerdere malen blijk gegeven van zijn mening. In eerste instantie door de vele oorlogsmonumenten die hij heeft gemaakt. Maar ook later getuigen zijn beelden van dat gevoel voor rechtvaardigheid. Begin jaren zeventig bijvoorbeeld ontstonden beelden die een regelrechte aanklacht tegen de dictaturen van Zuid-Amerika waren.

Kenmerkend voor de figuratieve beelden van Van Beek is de beweeglijkheid. Dat is al goed te zien in het Jan van Hoofmonument waarin een man met wapperende vlag komt aanstormen. Ook de Niké in Den Haag getuigt van die dynamiek. Ondanks de wat stompe vleugels lijkt haar hele lichaam zich omhoog te bewegen: op weg naar de overwinning.