Tekst

Van kaboutermannetje tot functioneel zitobject, van decoratief straatmeubilair tot monument: de bank kent vele verschijningsvormen. Als een van de vroegste Haagse banken wordt een bank op het landgoed Sorghvliet van Jacob Cats genoemd. Hier had Cats de Parnassusberg laten opwerpen. Er bovenop stond een boom met rondom de bewuste bank om op te verpozen, te dagdromen of belangrijke zaken te overpeinzen. In de tuinarchitectuur van de 18e en 19e eeuw was het gebruikelijk om naast beelden, obelisken of gotische ruïnes, ook banken in het ontwerp op te nemen. In de eerste decennia van de 20e eeuw zijn er veel monumentale banken opgericht, zoals de bank van architect Co Brandes en beeldhouwer Toon Dupuis in de Bosjes van Zanen uit 1933.

Op de bank staat ‘De Maatschappij Laan van Meerdervoort aan de gemeente ’s Gravenhage 3 april 1932’. Het sobere en massieve zitmeubel was een geschenk van een van de grootste bouwmaatschappijen in het vooroorlogse Den Haag aan deze stad. Logischerwijs heeft Dupuis in het midden een reliëf van de hofstad aangebracht. Rechts daarvan bevindt zich een beeld van de god van de handel Mercurius inclusief gevleugelde helm en slangenstaf, en links de personificatie van de bouwkunst met in haar hand driehoek en schietlood, belangrijke instrumenten van de architect.

Brandes en Dupuis werkten vaker samen. De uit Antwerpen afkomstige Dupuis lag vanwege zijn academische signatuur goed bij de comité’s die opdrachten te vergeven hadden. Brandes was een gevierde Haagse bouwmeester, die tot de Nieuwe Haagse School (1920–1940) behoorde. Zijn villawijk Marlot is een van de beste voorbeelden van deze stroming in de bouwkunst in Nederland. Overeenkomsten tussen architectuur en monumentale sculptuur zijn er zeker: de horizontale elementen van de bank zien we terug in de uitgebalanceerde, geometrische vormgeving van de Nieuwe Haagse School.