Tekst

‘Hulde aan de gemobiliseerde land- en zeemacht aug. 1914 – nov. 1918 Het vaderland getrouwe’. Hoewel de meeste oorlogsmonumenten de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken, zijn er in ons land – ondanks onze neutraliteit – ook enkele monumenten te vinden die herinneren aan de Eerste Wereldoorlog. Dat geldt bijvoorbeeld voor het monument dat zich aan de voet van het Kurhaus. Dit gedenkteken herinnert aan de militairen en mariniers die in die oorlog hun leven gaven voor het vaderland.

Drie jaar na de Eerste Wereldoorlog namen de Nederlandsche Vereeniging ‘Ons Leger’ en de Koninklijke Nederlandsche Vereeniging ‘Onze Vloot’ het initiatief voor een gedenkteken. De gemeente Den Haag verleende toestemming voor een dergelijk monument aan de Scheveningse boulevard en het Nederlandse volk gaf gul. Architect Dirk Roosenburg en beeldhouwer Toon Dupuis werden benaderd om het monument te realiseren. Op 20 september 1921 kwam koningin Wilhelmina het hoogstpersoonlijk onthullen. Het is een architectonisch monument geworden met zowel aan de voor- als de achterzijde veel tekst. Links en rechts van de tekst heeft Dupuis twee karakteristieke beelden geplaatst. Aan de landkant een militair die naar het land kijkt en aan de zeezijde een marinier die over zee tuurt. De beide beelden tonen het stevige realisme dat deze van oorsprong Vlaamse beeldhouwer eigen is.

Opmerkelijk is dat in dit monument ook opperbevelhebber Cornelis Jacobus Snijders wordt geëerd. Dupuis heeft een portretreliëf van hem onderaan de boulevardzijde aangebracht. Blijkbaar was het voor de initiatiefnemers geen probleem dat deze generaal in 1918 door het kabinet uit zijn functie was ontheven. Snijders had gedurende de hele Eerste Wereldoorlog vraagtekens bij het door de regering gevoerde neutraliteit. In tegenstelling tot het kabinet vond hij dat Nederland zich bij Duitsland diende aan te sluiten. Voor het kabinet was die mening reden voor ontslag.