Tekst

Met een luchtballon steeg hij op uit de tuin van paleis Noordeinde. Niet veel later landde hij in Zevenhuizen. Daar werd de Franse ballonvaarder Pierre Blanchard belaagd door ‘een Lompe, Brutaale Boer’, zoals hij zelf schreef, die zijn ‘Schuitje’ en ‘Bol’ verscheurde en ook nog eens tien dukaten eiste voor schade aan zijn weiland. Misschien wenste Blanchard dat hij twee jaar na zijn eerste vlucht boven Frankrijk voor zijn tweede poging een ander land had gekozen. Maar Nederland kon in 1785 bogen op de eerste ballonvaart boven eigen grondgebied.

Om dat feit te gedenken, schonk de vliegtuigbouwkundige studievereniging ‘Leonardo da Vinci’ van de Delftse Technische Hogeschool 175 jaar later een monument aan de gemeente Den Haag. Het betonnen beeld van een luchtballon werd op 24 oktober 1960 onthuld: uiteraard in de paleistuin.

Het aardige van het beeld is dat de ballon niet is weergegeven, maar wordt gesuggereerd door drie omhullende vormen. De bolvorm is uitgespaard en bestaat dus in plaats van uit tastbare materie – toepasselijk – uit lucht. Aan de binnenzijde van de drie bladachtige vormen zijn elkaar kruisende lijnen te zien. Zij stellen het net voor dat vroeger rond de ballon werd gespannen. Het ontwerp is van Piet Donk, professor aan de Technische Hogeschool. Donk was beeldhouwer en schilder. Hij maakte onder meer muurschilderingen en plastieken van metaal en beton. Zijn beeldtaal liep uiteen van naturalistisch tot abstract. De daadwerkelijke realisatie van het monument liet hij over aan beeldhouwer Martin van den Burgh, die ook aan de Technische Hogeschool werkzaam was, op de afdeling boetseerkunst. Van den Burgh werkte daar onder leiding van buitengewoon hoogleraar beeldhouwkunst Oswald Wenckebach (1895-1962), bekend van zijn ‘Monsieur Jacques’ bij de entree van het Kröller-Müller Museum in Otterlo.