Tekst

’In vrijwel al mijn beelden, tekeningen en schilderijen is het onderwerp: de vrouw, de oermoeder. Daar kan ik mijn totale emotie in kwijt’, zei beeldhouwer Nic Jonk over zijn werk in 1976. Steeds keren in het werk van Jonk dezelfde thema’s terug. Ze zijn ontleend aan de klassieke mythologie, de bijbel en de natuur. In veel gevallen draait het om de wederzijdse aantrekkingskracht tussen de seksen en om vruchtbaarheid.

‘Ik verberg mijn thema’s in de mythologie om ze minder cru te maken,’ aldus Jonk. Twintig jaar eerder maakte hij al het beeldje van ‘Moeder en kind’ dat op het gazon aan de Jacob Mulderweg staat. Het tafereeltje oogt traditioneel. Hetzelfde geldt voor de voorstellingen van de andere beeldjes die op dezelfde plek staan. Ze reflecteren de preutse jaren vijftig en zijn ook in sculpturaal opzicht weinig vernieuwend, dat wil zeggen: naturalistisch en met een duidelijke voor- en achterzijde.

Later wordt het lichaam van de vrouw bij Jonk steeds meer teruggebracht tot ‘oervormen’ die gevangen zijn in wulpse bewegingen. De vrouwen zijn vaak in een innige verstrengeling gewikkeld met een dier of een wolk. Bolvormige, glad gepatineerde uitstulpingen reflecteren het licht. Het resultaat is onmogelijk vanuit één standpunt te bevatten. ‘De kijker moet er omheen lopen en de beelden aanraken,’ benadrukte de kunstenaar.

Ook dieren, met name grote vissen, dolfijnen en walvissen nemen een prominente plaats in het oeuvre van Jonk in. De vis heeft in mythologisch verband vaak een seksuele lading. Jonk, afkomstig uit een geslacht van walvisvaarders, voelde zich bijzonder tot dit ‘oerdier’ aangetrokken. Zo heeft hij ettelijke malen Jonas in de walvis verbeeld en was hij bezig met de voorbereidingen voor een 7 meter hoog beeld voor de kust van Californië. Overigens werd daar in 1991 nog een tentoonstelling van Jonk verwijderd vanwege het erotische karakter. Jonk had gelijk: zonder een mythische of bijbelse context is een naakt te bloot.