Gegevens kunstwerk
Locatie kunstwerk
Adres
Rabbijn Maarsenplein, Den Haag
Stadsdeel
Centrum
GPS gegevens
52.075907907428, 4.3146062061863 Bekijk op plattegrond
Omschrijving kunstwerk
Tekst
Na de zomervakantie in 1941 mochten joodse basisschoolkinderen in Den Haag alleen nog maar naar de schoolgebouwen in de Bezemstraat in het hartje van de oude joodse buurt of naar de Scheveningse Duinstraat. De Duitse bezetter had bepaald dat joodse en niet-joodse kinderen niet langer bij elkaar in één klas mochten zitten. In de oorlogsjaren daarna werden ruim 12.000 joden, waarvan 1700 kinderen, uit de hofstad gedeporteerd. De meesten van hen overleefden de concentratiekampen niet.
Al in 1948 maakte de Haagse beeldhouwer Theo van der Nahmer een gedenkplaat ter nagedachtenis aan die Haags-joodse kinderen bij de school aan de Bezemstraat: ‘Rachel weent’. Met de herinrichting van het Spuikwartier aan het begin van de 21e eeuw is daar een speciaal en nieuw monument bijgekomen. Op de plaats van de voormalige joodse school is een nieuw plein ingericht. Dat plein draagt de naam van rabbijn Maarsen, de geestelijke die voor de Haagse-joodse gemeenschap veel heeft betekend en die in 1943 is vermoord.
Aangezien het monument speels moest worden en bovendien tolerantie en respect voor elkaars levenswijze moest stimuleren, is gekozen voor een speelplaats. Op een rond speelplein hebben de Haagse kunstenaars Sara Benhamou en Eric de Vries zes stoelen van verschillende hoogte geplaatst. Ze lijken opgestapeld, niet langer in gebruik. Tegelijkertijd doen ze dienst als ladder of klimrek. Zo kunnen kinderen van nu symbolisch contact maken met de omgekomen kinderen in de hemel. In de stoelen staan de namen en leeftijden van 400 kinderen gegraveerd in het handschrift van kinderen van de Prinses Marijkeschool. Die namen staan voor alle 1700 jonge slachtoffers uit Den Haag.
Rond de speelplek hebben de kunstenaars de volgende tekst aangebracht:
‘Verdwenen is de Joodse buurt. Verdwenen zijn de kinderen. Weggevoerd en vermoord in de Tweede Wereldoorlog. Omdat ze Joods waren. 1700 Haags-Joodse kinderen keerden niet meer terug. Velen van hen speelden hier. Gingen hier naar school. Laten we ze niet vergeten en zorgen dat zoiets nooit meer gebeurt.’
Op 20 november 2006, tijdens de Internationale Dag van de Rechten van het Kind, is het monument onthuld. Van de oudere gedenkplaat is een replica opgehangen aan de tuinmuur van de Nieuwe Kerk. Het origineel bevindt zich in het Museon. Met de komst van het Joodse monument in 2018 heeft het Joods Kindermomument een nieuwe plek op het plein gekregen.