Gegevens kunstwerk

Titel

Het schillenpaard van de Schilderswijk

Kunstenaar

Axel van der Kraan, Helena van der Kraan

Jaar

1989

Materiaal

brons

Afmetingen

h. 150 cm

Locatie kunstwerk

Adres

Hannemaplantsoen, Den Haag

Stadsdeel

Centrum

GPS gegevens

52.068344730432, 4.3106652350744 Bekijk op plattegrond

Omschrijving kunstwerk

Tekst

Hoe zou een monument voor de Schilderswijk eruit zien? Die vraag werd voorgelegd aan het kunstenaarsechtpaar Axel en Helena van der Kraan. Tijdens het onderzoek dat zij deden, kreeg het duo vele lijstjes onder ogen. Daarop stond ‘het schillenpaard’ vaak met stip genoteerd. Veel van het oude verdween uit de wijk: huizen, winkels, schillenboeren, lompehandelaren. Er kwam veel voor terug, zeker. Maar het schillenpaard stond voor het onomkeerbare, het werd symbool van dat wat nooit meer terugkeert. De vraag was hiermee beantwoord. In 1989 ontwierpen de Van der Kraans ‘Het schillepaard van de Schilderswijk’.

Reflecteert het ideale werkpaard in het Hannemanplantsoen een nostalgisch gevoel of een kritisch commentaar? Het herinnert aan vervlogen tijden en roept een gevoel van nostalgie op. De schillenboer, die met paard en wagen langs de huizen kwam, verdween decennia geleden uit het straatbeeld. In het beeld is het paard te herkennen dat voor de wagen sjokte.

Toch zou het niets voor de Van der Kraans’ zijn, het daarbij te laten. Hun kunst is doorspekt van zwartgallige spot en een pessimistische kijk op de mens. Ze vervaardigden begin jaren tachtig van de 20e eeuw houten, monotoon bewegende poppen, waarmee ze commentaar leverden op de mechanisch handelende mens. Hun latere ridders, soldaten en tanks zijn een onverhulde kritiek op geweld en agressie.

Achter het romantische beeld dat het gestileerde, goed geproportioneerde schillenpaard oproept, gaat een mild commentaar van de kunstenaars schuil. Hier is de kritiek veel vriendelijker van toon dan in hun andere werk, maar we proeven de uitzichtloosheid en de treurigheid. Want het paard staat droevig met het hoofd omlaag. Het dier mag dan zijn ontheven van zijn taken en verheven op zijn hoge sokkel als oervorm van het schillenpaard worden vereerd, evenzeer belichaamt het de armoede en het harde bestaan van toen.

Sluiten