Tekst

Kon je de gebeurtenissen van toen maar terugdraaien. Die gedachte ligt ten grondslag aan de dubbelgevouwen tijdslijn met twist die Merijn Bolink als gedenkteken aan de Nectarinenstraat plaatste. Bolink kreeg in 2015 opdracht voor twee gedenktekens van de Parnassia Groep (Geestelijke GezondheidsZorg Den Haag). Dit ter nagedachtenis aan de 251 Joodse psychiatrisch patiënten en onderduikers die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit de Ramaer- en Rozenburgklinieken werden gedeporteerd. 227 van hen zijn vermoord in de vernietigingskampen. Op Oudejaarsnacht 1942 vond de eerste razzia van (97) Joods psychiatrisch patiënten in Nederland plaats. In de nacht van 18 februari 1943 is een tweede groep afgevoerd. Het is een zwarte bladzijde uit de GGZ-geschiedenis van Den Haag.merij

Deze gebeurtenissen kwamen aan het licht tijdens het onderzoek van oud-geestelijk verzorgster Corry van Straten voor haar boek “Een wereld die er niet meer is…” (2015). Daarin beschrijft zij de geschiedenis van de psychiatrische instellingen Rozenburg en Bloemendaal tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Bolink kreeg in de jaren negentig bekendheid als talentvolle, jonge beeldhouwer. Zijn appel met het vruchtvlees van een sinaasappel (Appelsinsappel, 1996) en tijger in frietsnijder (Zonder titel (tijger), 1995) geven aan hoe fantasievol en vrij deze kunstenaar denkt. Hij ziet zichzelf meer als uitvinder en associatief onderzoeker. Voor de afdeling jeugdpsychiatrie van het Amsterdams Medisch Centrum maakte hij in 2009 een onnavolgbare, monumentale evenwichtstoren.

In het gedenkteken voor Parnassia heeft de kunstenaar een afdruk van een menora aangebracht. Op een monitor boven de zeven armen van zo’n traditionele Joodse kadelaar branden dag en nacht kaarsen. Er worden telkens nieuwe geplaatst. Zes lage bankjes staan rondom. Elk voorzien van een eigen spreuk. Ook in de plaquette bij de kerk aan de Monsterseweg is zo’n monitor met brandende kaarsen verwerkt. Zo bieden de twee gedenktekens ruimte om stil te staan bij onze hedendaagse vrijheid en de onmenselijke omstandigheden van destijds.

>> Voor de lijst met namen van gedeporteerden: raak de monitor aan of klik op de link onderaan deze pagina.
>> Klik hier voor de reportage TV West in aanloop naar onthulling.