Tekst

Als je even googlet kom je bij beeldhouwer Jan de Baat al snel op ‘Het Peerd van Ome Loeks’, voor de Groningers hèt boegbeeld van hun stad. In Den Haag staan twee beelden van De Baat die minder bekend zijn: ‘Object’ en ‘De Klamper’.

Eigenlijk was ‘De Klamper’ gemaakt voor Clingendael, maar toen de wijkbewoners er geen behoefte aan hadden, werd het enthousiast ‘geadopteerd’ door de bewoners van Mariahoeve. Het roestvrijstalen beeld met de twee hoekige vleugels en puntige vormen heeft zijn naam te danken aan de verwantschap met de klamper, een verzamelnaam voor dagroofvogels als de buizerd en de torenvalk. Dit soort vogels wordt regelmatig gesignaleerd in het nabijgelegen Haagse Bos.

‘De Klamper’ is weliswaar geometrisch en abstract, maar dit impliceert niet dat het ook helder van vormgeving is. Die onhelderheid wordt veroorzaakt door allerlei toevoegingen zoals de scherpe punten en verschillende openingen. Elke zijde geeft een andere aanblik.
De grillige, barokke aanpak is kenmerkend voor veel van het abstracte werk van De Baat. Eind jaren zestig van de 20e eeuw presenteerde hij zijn werk met een aantal collega’s onder de titel ‘Barokke Abstractie’. Doel van de exposanten was om de verschillende disciplines te integreren tot een ‘Gesamtkunstwerk’. Hun atelier ‘Beeldend Bouwen’ fungeerde als een soort onderzoekswerkplaats en De Baat noemde zich dan ook ‘beeldend bouwvakker’.

Als je het figuratieve ‘Peerd van ome Loeks’ (1957) kent, is het verrassend dat De Baat korte tijd later zulk abstract werk maakte. Over zijn vroege werk werd vaak honend gedaan, terwijl zijn abstracte werk beter werd gewaardeerd. Ook de kunstenaar kon zich beter vinden in zijn nieuwe stijl. Hij wilde ‘Het Peerd’ zelfs vervangen, maar inmiddels waren de Groningers eraan gehecht geraakt. ‘De Klamper’ is weliswaar niet zo prominent als ‘Het Peerd’ voor de noorderlingen, voor de bewoners van Mariahoeve is het een waardevol teken in de wijk.