Tekst

Als het de noten van een muziekstuk zouden zijn, zou het gaan om een moderne partituur: een schijnbare kakofonie van scherpe klanken. Het beeld ‘Compositie’ van beeldhouwer Pim van der Maas lijkt een ongeordende stapel roestvrijstalen dozen en platen. Op het eerste gezicht zijn de abstract geometrische vormen van het beeld in het Beethovenplantsoen met elkaar in een chaotisch gevecht verwikkeld. Maar wie langer en beter kijkt, ziet dat Van der Maas consequent gewerkt heeft met rechthoeken, driehoeken en vierkanten en dat hij wel degelijk gezocht heeft naar balans. Hij creëerde een evenwicht met links en rechts een visueel gelijk gewicht aan vormen.

‘Compositie’ uit 1968 is een tamelijk vroeg beeld van Van der Maas. De kunstenaar begon pas op 27-jarige leeftijd met zijn studie beeldhouwen aan de Vrije Academie in Den Haag. Van der Maas maakte behalve ‘Compositie’ verschillende geometrisch abstracte buisconstructies. Zijn strenge vormentaal veranderde echter na het midden van de jaren tachtig. Naast metaal begon hij in hout te werken en zijn vormgeving werd zachter en ronder. Sindsdien komen er regelmatig vormen in zijn beelden voor die doen denken aan een blad, een veer of een vleugel. Maar Van der Maas is zich nooit figuratief gaan uiten, dus moeten we deze associaties toeschrijven aan de fantasie van de beschouwer.

Ook ‘Compositie’ prikkelt de verbeelding. Zelfs die van de maker. Van der Maas gaf aanvankelijk aan dat het beeld niets voorstelde. Maar twintig jaar later wilde hij in een interview met de Haagsche Courant kwijt dat het voor hem iets ‘vogelachtigs’ had: een vogel op drie poten met in het midden de constructie van het slanke lijf en bovenaan twee krachtige koppen. De toelichting van de geestelijke vader ten spijt, biedt deze sculptuur vanuit verschillende gezichtspunten steeds een ander perspectief, als betrof het een driedimensionale kubistische collage.